“Câu chuyện về nhạc sĩ tài ba Trần Văn Trạch và sự nổi tiếng của bản nhạc ‘Chiều Mưa Biên Giới’ tại Quốc gia Pháp” – Thẩm âm Thanhhaaudio

Vào thập niên 1960, khi nhắc đến ca khúc Chiều Mưa Biên Giới của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông, công chúng không nhắc đến Thanh Tuyền hay Hà Thanh, mà nhắc tới quái kiệt Trần Văn Trạch, người đã đưa ca khúc này đến với khán giả ở Pháp quốc, đồng thời cũng gây được tiếng vang lớn tại quê nhà.

Ca khúc Chiều Mưa Biên Giới được nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông sáng tác năm 1956, nhưng đến năm 1959 mới được phát hành lần đầu. Năm 1961, nghệ sĩ Trần Văn Trạch đã được đài Europe No.1 và đài Truyền hình Pháp thu âm, rồi thu hình ca khúc Chiều Mưa Biên Giới, đã gây được tiếng vang lớn ở nước Pháp và Mỹ. Việc này đã tạo một làn sóng ngược về Việt Nam, nên chỉ trong vòng 3 tháng, nhà xuất bản Tinh Hoa Miền Nam của nhạc sĩ Lê Mộng Bảo đã bán hết 60.000 bản nhạc tờ, phá kỷ lục số ấn bản lớn nhất ở thời điểm đó.

Chưa dừng ở đó, trong cùng năm 1961, nghệ sĩ Trần Văn Trạch đã lần đầu tiên hát Chiều Mưa Biên Giới tại “Đại nhạc hội Trăm Hoa Miền Nam” với dàn nhạc của Đài Truyền Hình Pháp.

Sau đây, xin ghi lại dòng giới thiệu sự kiện này đăng trên 1 tờ bướm vào năm 1961 như sau đây:

(xin giữ nguyên văn phong của báo chí miền Nam xưa)

Một nhạc phẩm Việt Nam được hoan nghinh ở quốc tế:

CHIỀU MƯA BIÊN GIỚI

Được tán thưởng ở PHÁP và MỸ QUỐC

Ngày 13-7-61, báo chí Thủ-Đô và Đài Phát-thanh đều hân-hoan loan tin mừng của Nghệ-giới Việt-Nam vừa đạt một thành công hãn hữu trên Vũ đài Quốc-Tế:

Bản nhạc CHIỀU MƯA BIÊN-GIỚI được hoan-nghinh ở Pháp và nghệ-sĩ tài danh Trần-văn-Trạch được Đài Vô-tuyến Truyền-hình Pháp-Quốc đặc biệt mời trình bày ở Đài này. Tác-giả CHIỀU MƯA BIÊN-GIỚI là nhạc sĩ nổi tiếng Nguyễn-văn-Đông, Trưởng Ban Vì-Dân, Trưởng Ban Tiếng-Thời-Gian của Đài Phát-thanh Saigon, Trưởng Văn-Đoàn Vì-Dân và là… lính chiến.

Như một ngôi sao rực rỡ trên vòm trời Nghệ thuật Việt-Nam, Bản nhạc CHIỀU MƯA BIÊN-GIỚI đã phá kỷ lục phổ biến mạnh mẽ nhứt từ xưa đến nay và được ưa chuộng trong toàn Quốc. Một vinh dự chung cho nền nghệ thuật nước nhà và xin chia vui cùng tác-giả CHIỀU MƯA BIÊN-GIỚI.

Quí vị yêu nhạc nhớ tìm mua dĩa hát CHIỀU MƯA BIÊN-GIỚI do Ban Đại Hòa Tấu Pháp Quốc trình bày với giọng ca của Bạn Trần-văn-Trạch và cô Thiên-Hương, nữ minh tinh màn bạc Pháp.

Xin mời bạn nghe lại bản thu âm này của Trần Văn Trạch và Thiên Hương.

Sẽ có nhiều người thắc mắc Thiên Hương song ca cùng Trần Văn Trạch này là ai.

Có một ít thông tin về cô ca sĩ nổi tiếng người Pháp gốc Việt này. Cô tên thật là Tôn Nữ Thị Thiên Hương, nghệ danh là Tiny Yong. Cha của cô là người Việt, nhưng làm nghề Y nên phải đi nhiều nơi, và cô được sinh ra tại Nam Vang – Cambodge. Sau đó gia đình cô dọn về lại Việt Nam, rồi sang Pháp định cư từ thập niên 1950.

Vào thập niên 1960, Thiên Hương là ca sĩ rất nổi tiếng ở Pháp, giọng hát được xếp vào hàng top tại đây, xếp ngang hàng với những tên tuổi huyền thoại của Pháp là Sylvie Vartan, Sheila, Francois Hardy và Petula Clark. Ngoài ra cô còn là một nữ minh tinh màn bạc, với tài và sắc vẹn toàn. Thiên Hương cũng từng đứng hạng 3 trong giải tranh tài ca nhạc lớn ở Âu Châu là Eurovision. Ngoài ra một số nhạc phẩm do Thiên Hương – Tiny Yong hát từng được xếp trong bảng sắp hạng Top 40 của Pháp, do đó ít nhiều cô đã mang lại cho người Việt Nam một niềm hãnh diện.

Thập niên 1970, ca sĩ Jo Marcel phục trách phòng trà Queen Bee đã mời được Thiên Hương về diễn trong các chương trình tại đây. Tuy nhiên có lẽ giọng hát của Thiên Hương hợp với các bản nhạc Châu Âu hơn là nhạc Việt, nên Tiny Yong không gây được tiếng vang trong giới nghe nhạc Việt Nam thời đó.

Mời bạn nghe 1 ca khúc hiếm hoi của Thiên Hương – Tiny Yong được phát hành trong băng nhạc Jo Marcel, thu live khi cô hát tại phòng trà Queen Bee – ca khúc Biệt Ly (Doãn Mẫn):

Trở lại với ca khúc Chiều Mưa Biên Giới, tuy rất nổi tiếng vào đầu thập niên 1960, gây tiếng vang trong công chúng nghe nhạc cả trong nước lẫn ngoại quốc, nhưng ít người biết rằng không lâu đó, bài hát này đã bị chính quyền Đệ nhất Cộng Hòa cấm phát hành.

Đến tháng 11 năm 1963, khi Đệ nhất cộng hòa kết thúc, việc kiểm duyệt âm nhạc mới được nới lỏng hơn, và Chiều Mưa Biên Giới được hát trở lại, nổi tiếng với giọng ca Hà Thanh.

Đông Kha (nhacxua.vn)