“Nguyên cớ sáng tác ca khúc Tình Phụ của Đỗ Lễ: ‘Cho chôn vùi vào những ngày buồn thật…” – Thẩm âm Thanhhaaudio

Sau mối tình đơn phương tuyệt vọng dành cho nữ ca sĩ Lệ Thanh, nhạc sĩ Đỗ Lễ ôm mối tương tư sầu muộn viết ca khúc Sang Ngang với những lời ca diễm lệ, đượm buồn. Ca khúc này vừa đồng thời kết thúc cuộc tình buồn, vừa mở ra một mối nhân duyên khác cho cuộc đời nhạc sĩ. Đó là khi Đỗ Lễ gặp gỡ và quen biết với nữ ca sĩ Hoài Xuân, người đầu tiên trình bày nhạc phẩm Sang Ngang của ông tại các phòng trà ở Sài Gòn. Năm 1989, trong bài báo viết về nhạc sĩ Đỗ Lễ, tác giả Lâm Tường Dzũ viết về nữ ca sĩ Hoài Xuân như sau:

“Khoảng cuối năm 1964, ở tại một phòng trà nhỏ nằm gần đường Đinh Tiên Hoàng, Đakao, Tân Định có cái tên rất là Nhựt Bổn Kontiki. Nhạc khúc Sang Ngang được một ca sĩ hạng B tên Hoài Xuân trình bày. Cô ca sĩ khoảng 17, 18 tuổi rất xinh, rất đẹp có đôi mắt buồn não ruột. Nàng cất giọng ca thê lương băng giá cả màn đêm. Bản nhạc nầy được giới thưởng ngoạn buổi đó khen ngợi nhiệt tình…”

Không rõ khi ngắm nhìn Hoài Xuân hát trên sân khấu bản nhạc tình da diết dành cho tình cũ, nhạc sĩ Đỗ Lễ đã nghĩ ngợi gì. Chỉ biết rằng, sau buổi ra mắt ca khúc rất thành công đó, mỗi lần Hoài Xuân đi diễn ở phòng trà, Đỗ Lễ đều đặn xuất hiện đưa đón cô. Nhiều người nói rằng, nhạc sĩ Đỗ Lễ yêu Hoài Xuân nhưng thực chất là yêu bóng hình của người cũ thấp thoáng trong những giai điệu mà Hoài Xuân ngày ngày trình diễn trên sân khấu. Nhưng rồi, bất chấp ánh mắt nghi ngại của một số người quen và cả sự can ngăn dữ dội của gia đình, hai người vẫn quyết định tiến tới hôn nhân. Sau 6 năm bên nhau và có với nhau 3 người con, Đỗ Lễ chia tay vợ. Hôn nhân tan vỡ, Đỗ Lễ đau khổ viết nhạc phẩm Tình Phụ với những lời ca đớn đau, sầu muộn:

Chuyện tình mười mấy năm qua nay bỗng xót xa mỗi khi sầu dâng
Còn đâu ngày quen biết nhau đã yêu em rồi, yêu cả một đời

Ca khúc Tình Phụ được nhạc sĩ Đỗ Lễ sáng tác vào khoảng năm 1970, sau 6 năm yêu đương và hôn nhân với nữ ca sĩ Hoài Xuân. Nhưng ở đây nhạc sĩ lại viết rằng: “chuyện tình mười mấy năm qua nay bỗng xót xa..”. Mười mấy năm ấy, chắc có lẽ không phải tính riêng cho cuộc tình với người vợ đầu Hoài Xuân hay nữ ca sĩ Lệ Thanh mà có lẽ cho tất cả những mối tình đau thương trước đó dồn nén lại. Cho đến tận khi tự tay kết liễu đời mình ở tuổi 56 với lý do được cho là vì thất vọng với nhân tình thế thái, nhạc sĩ Đỗ Lễ dường như chưa từng may mắn trong tình yêu, chẳng có người phụ nữ nào thấu hiểu và yêu thương ông trọn vẹn. Định mệnh đó của cuộc đời Đỗ Lễ khiến cho ông trở thành vị nhạc sĩ của những bản nhạc “đệ nhất thất tình”.

Khi em đã phụ lòng anh
Nỡ phụ lòng anh
Đau thương để lại xót xa vô vàn
Chỉ là bội ước những lời hẹn thề mà lòng tái tê

Những giai điệu chậm buồn, nghe như tê tái như nức nở tuôn trào hoà quyện cùng những lời than van, oán hờn của nhạc sĩ. Còn gì đớn đau, xót xa hơn hai chữ “phụ bạc” trong tình yêu, vậy mà em “nỡ phụ lòng anh”, nỡ “bội ước những lời hẹn thề” đã trao cho nhau. Tiếc rằng, anh chẳng thể làm như vậy để vơi bớt đớn đau, vì anh đã “lỡ yêu em rồi” thì sẽ “yêu cả một đời” dẫu có ra sao.

Thôi nhé em, còn hận tình này
Bao nhiêu đắng cay, hãy cố quên đi
Đem chôn vùi vào ngày thật buồn
cho anh cô đơn mãi mãi mà thôi

Thôi nhé em, người nào phụ tình
Lòng buồn một mình, ray rứt không thôi
Khi phụ lòng, thì nợ tình người
Mang theo thương đau khi giã từ nhau

Câu hát “thôi nhé em” lặp đi lặp lại như một sự trốn tránh của nhạc sĩ. Em ở đây chắc hẳn là dành để chỉ Tình Yêu chứ không phải một cô gái cụ thể nào. “Thôi nhé em”, anh sẽ cố quên em đi, anh sẽ quên Tình Yêu, sẽ chôn vùi những ngày thật buồn này xuống tận đáy sâu cõi lòng. Xin Tình Yêu đừng xuất hiện trong trái tim anh thêm một lần nữa nữa. Anh chấp nhận nỗi cô đơn mãi mãi này mà thôi, không cầu cạnh thêm một mối tình nào nữa.

“Thôi nhé em”, “người nào phụ tình, lòng buồn một mình, ray rứt không thôi”. Nhưng anh không phụ tình mà sao anh vẫn cứ ray rứt khôn nguôi, vẫn mang thương đau khi giã từ? Phải chăng, bởi anh đã quá yêu, đã quá si mê, đã quá sa luỵ vào Tình Yêu nên mãi không thể nhẹ nhàng quay bước.

Chuyện tình tàn với năm qua mang thêm xót xa mỗi khi lệ rơi
Sầu dâng ngày tháng đớn đau trách ai phụ mình, trách ai bạc tình

Câu hát “chuyện tình tàn với năm qua” chắc hẳn là ám chỉ chuyện tình với nữ ca sĩ Hoài Xuân, bởi ca khúc ra đời ngay khi mối tình này tàn lụi. Và cũng chính câu “chuyện tình tàn” này đã khơi nên ngọn lửa thương đau từ đống tro tàn cũ. Sầu lại thêm sầu, nhạc sĩ đành chỉ biết thầm trách kẻ phụ tình, xót xa cho số phận éo le của mình.

Đầu thập niên 1970, nhạc phẩm Tình Phụ được lựa chọn làm ca khúc chính trong phim Sóng Tình do nữ minh tinh Thẩm Thuý Hằng đóng vai chính. Đồng thời, ca khúc cũng đi đến vòng chung kết tại Đại hội Điện ảnh Á Châu, hạng mục những bản nhạc phim hay nhất được tổ chức tại Tokyu Nhật Bản.

Bài: Niệm Quân
Bản quyền bài viết của nhacxua.vn